شناخت و بررسی علل پیدایش روستا از مهمترین عوامل موثر در شکل گیری و پیدایش روستای کزج می توان به وجود موقعیت جغرافیایی مناسب مکان اولیه روستا، به جنبه دفاعی(امنیت) روستا و وجود چشمه آب در محل منبع قدیمی اشاره نمود. شناخت عوامل موثر در شکل گیری و مراحل رشد و توسعه روستا از مهمترین عوامل موثر در شکل گیری روستا می توان به منابع آب(چشمه و رودخانه قزل اوزن) وجود زمین کافی در زمان شکل گیری روستا و موقعیت ویژه دفاعی و امنیتی روستا اشاره نمود که موجب اولین ساخت و ساز در روستا گردید و براساس مطالعات میدانی، هسته اولیه روستا در پیرامون مسجد آل یاسین و چهارراه است و با گذشت زمان محلات دیگر بدان اضافه شده است. بطور کلی مراحل رشد و توسعه روستا را می توان در سه مرحله کلی به شرح زیر تقسیم بندی نمود: الف)قبل از اصلاحات ارضی(قبل از سال 1341) هسته اولیه روستا در پیرامون مسجد آل یاسین و چهارراه در محله یوخاری کوچه قرار دارد و گسترش روستا تا اصلاحات اراضی در اطراف هسته اولیه روستا مشتمل بر محلات یوخاری کوچه، آشاقی کوچه و پیرلر بوده است. ب) از اصلاحات ارضی تا انقلاب اسلامی(57-1341) بعد از اصلاحات ارضی تا انقلاب اسلامی ، روستا در جهت شمالی و شرقی گسترش یافته است و محلات دره دران و خرمنلر و آشاقی کوچه و قسمت جنوبی محله یوخاری در امتداد گاراژ بوده است. ج)از انقلاب اسلامی تاکنون(80-1357) بعد از انقلاب اسلامی توسعه روستا بیشتر در جهت غربی و بخصوص در محله پیرلر و شرقی(محله خرمنلر) بوده است. |